دکتر برهان ولدبیگی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، همچنین بکارگیری قانون علیه متخلفان، دادن مشوق به حافظان و اتفاقا بکارگیری مجموعه راهکارها و نه تنها یک راهکار به صورت همزمان شاید بهترین راهکار برای حفظ محیط زیست باشد.
وی تاکید کرد اگر شهروند ما از عواقب ناگوار و خطرناک ریختن زباله در طبیعت اطلاع پیدا کرده و به آن باور پیدا کند یعنی اگر بداند که مثلا یک قطعه پلاستیک یا شیشه یا فلز چگونه می تواند منابع آبی را آلوده سازد یا چگونه بر تغذیه او و سایر انسان ها و زیست مندان دیگر تاثیر منفی می گذارد، بدون شک تصمیم خواهد گرفت که دیگر رفتار نامناسب ریختن زباله در طبیعت را کنار بگذارد.
او گفت که در واقع برنامه ریزی برای تغییر رفتار شهروندان و ارتقای سطح سواد ریست محیطی آنها، به نظرم بهترین راهکار برای حفظ محیط زیست ایران در شرایط فعلی باشد.
این پزشک فعال حوزه سلامت و محیط زیست در ادامه گفت: چنین کاری نیاز به یک عزم همگانی (اعم از دولت و غیردولت) دارد و باید برنامه ای جامع، توسط نهادهای ذیربط تدوین گردد که در آن وظیفه همه دستگاه ها و نهادها و حتی تک تک شهروندان مشخص شده باشد.
ولدبیگی تاکید کرد این برنامه باید به سرعت و با قاطعیت و با تخصیص بودجه کافی در همه سطوح جامعه بخصوص در مراکز آموزشی به اجرا گذاشته شود.
وی در ادامه سخنان خود نهادینه شدن و تبدیل کردن اجزای این برنامه به یک فرهنگ و رفتار عمومی پایدار را نیازمند تداوم و نظارت دقیق دانست و افزود: ضرورت دارد تا هر شهروندی، نقش یک ناظر بر رفتار دیگران در حوزه حفظ محیط زیست طبیعی را پیدا کند.
وی اظهار کرد به نظر می رسد با چنین برنامه ای بتوان در میان مدت (مثلا یک دهه) به نقطه ای برسیم که دیگر غیرقابل برگشت باشد و هماهنگی و دوستی با طبیعت و محیط زندگی به یک اصل رفتاری شهروندان ما بدل شود.
این پزشک فعال حوزه سلامت و محیط زیست در ادامه در مورد دلایل جنگ انسان با طبیعت گفت: ناآگاهی و ناآشنایی انسان به رابطه بین خود و اکوسیستم های جاری در طبیعت را شاید به عنوان دلیل این ‘جنگ بدون پیروزی دانست چرا که طمع ورزی و توجه به منافع زودگذر برخی از مردم در تاریخ و هم اکنون نیز، شاید دلیل دیگری در برپایی این جنگ باشد.
وی گفت: آنچه که مسلم است، در این جنگ، انسان نمی تواند پیروز میدان باشد، شاید نوعی دیدگاه دال بر محق بودن انسان و برتر بودن او بر سایر زیست مندان موجود در طبیعت نیز به آغاز و ادامه این جنگ هم کمک کرده باشد.
وی افزود: در هرحال و صرف نظر از دلیل یا دلایل شروع این جنگ و ادامه آن، اکنون مسلم و مبرهن است که انسان فقط در هماهنگی با سایر روند جاری بر طبیعت می تواند، بقای خود و سایر زیست مندان را تضمین نماید.
این فعال محیط زیست در ادامه گفت: اکنون زمان آن رسیده است که شیپور پایان این جنگ به ظاهر ضد طبیعت و در واقع ضد نوع بشر و سایر زیست مندان نواخته شود.
ولدبیگی در ادامه در مورد حضور مردم در فصل بهار در طبیعت و لزوم حفظ محیط زیست نیز گفت: هرچند طبیعت در فصل بهار بیشترین زیبایی ها و امکانات خود را به رایگان در اختیار ما انسان ها قرار می دهد، اما متاسفانه به تجربه ثابت شده که انسان در این فصل بیشترین آسیب، تخریب و آلودگی را بر دامن طبیعت وارد می سازد که این یکی از جلوه های ناآگاهی و ناآشنایی انسان بر روند حاکم بر طبیعت است.
او خواستار پرهیز از ریختن هر نوع زباله، بویژه پلاستیک و نایلون، شیشه و فلزات در طبیعت بخصوص و در تفرجگاه ها، کنار جاده ها، رودخانه ها، دره ها و چشمه ها شد و گفت: سوزاندن زباله ها یا چال یا دفن کردن آنها در طبیعت، قابل قبول نیست و باید زباله را به سیستم جمع آوری فعلی موجود در شهرها و روستاها باز گرداند هرچند قدری زحمت دارد اما به طور قطع بهتر است.
دیگر توصیه این فعال محیط زیست خودداری از کندن و از ریشه درآوردن گلهای زینتی و جمع نکردن گیاهان خوراکی به صورت انبوه است و افزود: شهروندان می توانند از زیبایی های طبیعت بهاری عکس و فیلم گرفته و آنها را ماندگار نمایند.
او اجرای برنامه های نمادین برای بازسازی تخریب ها و رفع آلودگی های قبلی مانند جمع آوری زباله ها در طبیعت یا پاکسازی و بهسازی اطراف چشمه ها و محل های تفریح، توجه به حریم سایر زیست مندان و دستکاری نکردن در آنها بخصوص لانه پرندگان، خودداری از شکار و صید به صورت داوطلبانه را توصیه کرد و افزود: در مجموع باید طوری در طبیعت رفتار کرد که ضمن بهره مندی و لذت بردن از زیبایی ها و امکانات موجود در آن، کمترین تغییر را به وجود آورد یا اساسا هیچ تغییری در آن ایجاد نکرد.
خبرنگار:فرزاد نویدی
جناب دکتر ولد بیگی تلاشهای شما در زمینه آموزش زیست محیطی ارزنده و قابل تقدیر است. به نظر می رسد که مردم ایران در زمینه دانش زیست محطیی و اطلاع از نکات درست به اندازه کافی اطلاعات دارند ولی برای عملی نمودن این اطلاعات و کار برد آنها در زندگی فردی و جمعی انگیزه کافی ندارند چرا که به کار بردن این نکات اندکی تلاش می خواد ولی مردم راحت طلب هستند. از این رو چاره کار در آموزش مداوم مردم نیست بلکه ایجاد بستر لازم برای کاربرد این یادگیری ها است. در جامعه ما با توجه به نوع مدیریت آن این امکان در اختیار حکومت است که برای مهیا شدن این شرایط تلاش کند ومتاسفانه تلاش لازم در این زمینه صورت نمی گیرد. برای نمونه در حال حاضر در همین منطقه اورامانات خانم های خانه دار به جای استفاده از سفره های معولی و تمیز کردن آن حتی در منزل خویش نیز هر روز از سفره های یکبار مصرف استفاده می نمایند در حالی که به اندزاه کافی در مورد مضرات این نوع سفره اطلاع دارند لکن چون استفاده از آن راحت است، باز هم حاضر به کنار گذاشتن سفره های یکبار مصرف نیستند و هرروز میزان مصرف آن افزایش می یابد.دولت می تواند تولید و مصرف آن را با مدیرت قیمت ، محدودیت توزیع آن دربازاز و امثال آن ( از طریق وزارت بهداشت و ورازت صنعت و معدن) مدیریت نماید. در موارد دیگر از جمله هدر دادن آب، حفر چاه غیر قانونی ، تخریب جنگل و کشتار حیات وحش نیز وضعیت به همین صورت است. به عبارت دیگر تا زمانی که بستری فراهم نشود مردم یادگیری هایشان را در عمل بکار گیرند ، صرف آموزش اثر گذار نیست.