به گزارش آوای باینگان، رشیدی کارشناس عمران، کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و دانشجوی دکترای مدیریت کسب و کار است. وی همچنین رئیس هیئت مدیره تشکل انجمن حرفه ای بوم گردی های استان کرمانشاه را عهده دار است و مدیر اقامتگاه بوم گردی نگین هورامان در پاوه می باشد. در ادامه پرسش های گروه هم اندیشی و پاسخ های آقای رشیدی را می خوانید:
آقای رشیدی ضمن سپاس؛ ابتدا لطف بفرمایید در مورد بوم گردی و اقامتگاه بومگردی تعریفی ارائه فرمائید تا به تعریف مشترک و درک مناسبی از بومگردی و اقامتگاه بوم گردی دست یابیم .
اقامتگاه بوم گردی: بوم گردی یا اکوتوریسم در تعریف خلاصه یعنی احترام به طبیعت، احترام به فرهنگ گذشته، آداب، رسوم و… . اقامتگاه بوم گردی در حقیقت نماینده‌ای از ویژگی‌های منطقه است که باید طبق معماری سنتی طراحی و لباس محلی متولیان میزبان، گویش و خوراک های سنتی محل و….را همراه داشته باشد. و یا به عبارتی به خانه های ساخته شده منطبق بر فرهنگ و جغرافیای آن منطقه (قدیمی بهسازی شده و یا ساخت جدید با معماری سنتی و بومی محلی و.. ) اطلاق می شود که در آن سعی بر این است تا مهمانان با شیوه سنتی زندگی در محل به خوبی آشنا شوند. یکی از اساس بوم گردی ها حفظ و نشر اصالت و فرهنگ، آداب و رسوم و… در منطقه است. خدمات قابل ارائه در اقامتگاه های بوم گردی رنگ و بوی سنتی و در واقع نوستالوژیک دارد، مثلا پختن نان سنتی و غذاهای محلی، پوشش لباس های محلی رسمی، مثلا( که وا پانتول و شال باهم نه فقط پانتول و پیراهن!!!)، شب نشینی دور آتش به جای تماشای تلویزیون، دوشیدن شیر گاو، سبزی چیدن در باغچه و مزرعه توسط گردشگردان و….. از جاذبه های این اقامتگاها هستند. که در بعضی از اقامتگاه‌ها میشه همه ی این خدمات و دید، برخی دیگر کمتر…و مهمترین تمایز مراکز اقامتی بوم گردی داشتن سبک سنتی است که گردشگران زیادی را به سمت خود جذب می کند.اقامتگاه های بوم گردی به دلیل اینکه براساس مصالح بومی و معماری سنتی منطقه ساخته می شوند کمترین تاثیر مخرب زیست محیطی را دارند و به نوعی بخشی از بافت طبیعی منطقه نیز به حساب می‌آیند.
در بوم گردی ها، گردشگران خواستار نزدیک شدن به شرایط زیست طبیعی و بومی، و عرض کردم استفاده ازغذاهای سنتی و تجربه زندگی به سبک قدیم هستند. پس لازم به توجه است: هر خانه ی اجاره ای نمی توان گفت اقامتگاه بوم گردی. همچنین برای خانه های اسکان مسافران هم نمیشه مجوز اقامتگاه بوم گردی گرفت. چرا که اقامتگاه برای خودش قوانین خاص خودش و دارد که خدمتتان عرض کردم.
بعنوان نماینده اقامتگاه های بوم گردی در کشور، استان و شهرستان توضیح بفرمائید تعداد مجوز و فعالیت های اقامت های بوم گردی در چه وضعیتی است ؟ آینده و افق این صنف را چگونه ارزیابی می فرمائید ؟
تعداد اقامتگاه های بوم گردی در کشور حدودآ ۱۵۰۰ است که استان های اصفهان، کرمان و یزد بیشترین سهم را از تعداد اقامتگاه های بوم گردی دارند. در استان کرمانشاه ۳۲ اقامتگاه تا به امروز پروانه فعالیت دارند که بر اساس هدف‌گذاری‌های انجام گرفته قرار است تا آخر دوره فعالیت دولت دوازدهم، در کشور به ۲۰۰۰ و در استان هم با توجه به رویداد بین‌المللی اکوتوریسم و گردشگری روستایی در پاییز سال اینده ۲۰۲۱ میلادی برگزار گردد . قطعآ بایستی بر مبنای نیازسنجی و امکان سنجی اقامتگاهای استان هم بیشتر از ۱۰۰اقامتگاه بوم گردی افزایش یابند.
شهرستان پاوه با۱۳ اقامتگاه بوم گردی بیشترین سهم را از تعداد اقامتگاه بوم گردی استان را دارا میباشد دارد. که جهت اطلاع به ترتیب:
داریان: اقامتگاه بوم گردی نگین هورامان، چشمه مارو و داریان – زردوئی: اقامتگاه بوم گردی ئاتورگه ، ئاکو – ساتیاری: اقامتگاه بوم گردی ساتیار، شرکان: اقامتگاه بوم گردی هه نار- هجیج : اقامتگاه بوم گردی هجیج – نجار: اقامتگاه بوم گردی پیران – خانقاه: اقامتگاه بوم گردی هه وار – گلال : اقامتگاه بوم گردی گلال – شمشیر: اقامتگاه بوم گردی شمشیر- تین : اقامتگاه بوم گردی ادیب.
به نظر شما ، اقامتگاهای بوم گردی در مباحث اشتغالزایی و توسعه پایدار شهرستان به چه میزان می توانند نقش آفرین باشند؟
در حال حاضر گردشگری در دنیا بعد از صنایع نفت و خودروسازی به عنوان اقتصاد سوم جهان یاد می شود.بوم گردی ها به عنوان شاخه ها ی اصلی از گردشگری توانسته اند در دورترین روستاها هم موجب تحول و توسعه بشوند و حتی برخی روستاها با تکیه بر این ظرفیت توانسته اند بیکاری را ریشه کن کنند و به دهکده ای فراتر از مرزهای کشور تبدیل شوند. این صنف چنانچه به صورت مناسب مدیریت و حمایت گردد، قطعآ باعث رونق اقتصادی و آبادانی منطقه و به اشتغالزایی، اجرای فرصت های سرمایه گذاری، توسعه بومی و حفظ محیط طبیعی می شود.
کمک به بهبود شرایط زندگی جامعه محلی یکی دیگر از وجود و اهداف بومگردی ها است. و از آنجایی که دراکوتوریسم کمک به بهبود شرایط زندگی جامعه محلی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، و صاحبان این اقامتگاه ها اغلب از جامعه محلی هستند، بنابراین حمایت از این سرمایه گذاران محلی (علاقمندان به تعالی و کارآفرینان دلسوز) گامی مهم در راه رسیدن به آبادانی و توسعه های اجتماعی، اقتصادی و…. شهرها و مناطق روستایی را در پی خواهند داشت. لذا می توان گفت اقامتگاه های بوم گردی یکی از مولفه های مهم توسعه اشتغال، توسعه اقتصاد پایدار میباشند. و باتوجه به اینکه بومگردی با اهداف چند جانبه یعنی حفاظت از محیط زیست، احترام به جوامع محلی و ارتقای مؤلفه های فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی جامعه محلی سروکار دارند و این اهداف هم همخوان با مفهوم توسعه پایدار است. لذا با این شیوه می توانند در مناطق دور افتاده و نزدیک در کشور نقش آفرین توسعه گر باشند.
جناب آقای رشیدی؛ در صورت امکان چند فرصت سرمایه گذاری متناسب با شهر و شهرستان پاوه درحوزهای، مدیریت شهری، گردشگری و … معرفی و پیشنهاد نمایید ؟
همانطوریکه مستحضرید شهرستان پاوه با قابلیت و ظرفیت های خدادادی زیادی از منظر فرهنگی، معماری، طبیعت بکر، بافت توپوگرافی، روستاهای منحصر بفرد، باغات زیبا، تنوع رویش گیاهان دارویی در کوهستانهای آن و آیین و رسوم و فرهنگ غنی، توپوگرافی شهرستان ، شهرستان مرزی و … می توان گفت به نسبت دیگر شهرستانهای استان و حتی غرب کشور از لحاظ پتانسیل متفاوت و متمایزتر میباشد.پس پروژهایی را بر مبنای ظرفیت و پتانسیل شهرستان پیشنهاد میکنم؛
در حوزه ی شهری مرتبط با شهرداری؛ باتوجه به تپه گونه شهر پاوه میشود دو قسمت از این تپه گونه را ارتباط داد؟ مثلا(دوتا کلیان) با “”ترن یا کابین هوایی”” ترن ها اصولا تله کابین با مقیاص کوچکتر میباشند. این پروژه می تواند پایلوتی کشوری در بحث ترن هوایی باشد، چون در هیچ یک از شهرهای کشور اجرا نشده. در کنار تملک ساختمانها و املاک مسیر مبداء و مقصد می توان کلی کاربری های مرتبط را در کنار خود فعال کرد. و کلی مسافر درون شهری و گردشگر را جابجا کرد. البته تمامی پروژهای سرمایه گذاری چه بزرگ و کوچک همگی نیاز به بررسی پیش طرح نیازسنجی و امکانسنجی و طرح توجیهی فنی اقتصادی دارند، لذا بنده فقط مختصری اشاره و پیشنهاد میکنم ، چون هرکدام از این پروژه ها میشود کلی روش بحث و تحلیل کرد.
پروژه های تفریحاتی برای قشر جوان و…زیپ لاین/ سورتمه/بانجی چامپینگ (سقوط آزاد) /پلهای معلق/چرخ و فلک بزرگ شهربازی، شهربادی، سینما چندبعدی، اسکوتر برقی بزرگ و… دیگر پروژه های شهری؛ پارگینگ های طبقاتی/مجتمع های تجاری چند منظوره/هتل اپارتمان/هتل های سنتی/هتل های کلبه ای و… .
پروژه های حوزه گردشگری: ” مدرسه طبیعت”، فضایی برای بازی‌های سرخوشانه و سرگرمی و تفریحات کودکان و نوجوانان درطبیعت که منجر به رشد استعدادها، خلاقیت، دست ورزی، رویا پردازی و سلامت فکری و جسمی کودکان را در پی خواهد داشت. و میشود گفت کارگاه‌هایی برای یادگیری و تجربه بدون آموزش مستقیم برای کودکان باشد.””دهکده توریستی سنتی”” دقیقآ به مثابه یک روستای کوچک که بتواند هم اسکان مسافر را دشته اشد و هم عرضه لبنیات سنتی ، اسب سواری و…..
اقامتگاهای بوم گردی پروار بندی گوساله__پروار بندی بره__پرورش زنبورعسل__پرورش اسب__پرورش ماهی قزل آلا که الان در خیلی از روستاهای شهرستان راه اندازی و بهره برداری شده اند. خیلی از اینها می شود از طرح های خوشه ای و زنجیره ای استفاده کرد این موضوع نمی خواهم اشاره کنم چون گفتگوی دو روز پیش استاد یعقوبی بزرگوار بحث زنجیره ای و خوشه ای بیان فرمودند .پروژه ها سرمایه گذاری کوچک در صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی؛ البته اینها دیگر از تخصص دوستان بخش کشاورزی میباشد ولی چون با بحث بوم و محلی مرتبط بود بنده هم مختصری اشاراتی میکنم. فراوری و بسته بندی سبزیجات(پاک کردن و خشک کردن)خشک کردن و بسته بندی مخصولات باغی و میوه جات__تولیدی کشمش پاک کنی و بسته بندی آن__تولید و بسته بندی انواع ترشیجات ،__تولید مربا از محصولات باغی و بسته بندی آن__شیرینی پذی سنتی خانگی خشک و نان ساج و…__پرورش قارچ و…
جنابعالی چه راهکارهایی را در زمینه سرمایه گذاری در اقتصاد شهری را پیشنهاد می فرمایید؟
پیشنهاد میگردد؛ تمامی ادارات واحد سرمایه گذاری چابکی را تشکیل و نسبت به گماردن نیروی متخصص،توانا اقدام کنند. سپس آموزش های لازم در مباحث سرمایه گذاری و چگونگی ارتباط و گفتمان با سرمایه گذار و بازاریابی داشته باشند.جمله معروف هست برای سرمایه گذاری، میگوید با نگاه فرش قرمز پهن کردن زیر پای سرمایه گذار به استقبال آن رفت. این بایستی حتما نهادینه گردد، چراکه سرمایه گذار جایی میرود که منتفع، امنیت، آرامش و …داشته باشد و باکمترین ریسک، بیشترین سود و بهره لازم و ببرد. و در تمام دنیا همین اصل برای سرمایه گذار ها حاکم است. لذا چنانچه بخواهیم در شهرستان گام بزرگ در خصوص زیر ساخت ها برای جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی داشته باشیم. باید اولین گام اجرایی ” مطالعات ” را دنبال کنیم که در سه رده ی زیر بایستی انجام گیرد:
مطالعات CDS استراتژی توسعه شهر و تدوین برنامه راهبردی. (ترسیم چشم انداز)، مطالعات برندینگ شهری، مطالعات اقتصادی و سرمایه گذاری و تدوین برنامه اجرایی ۵ و یک ساله با برشهای یک یا چندماهه. این را هم عرض کنم که برمبنای همین مطالعات برند و لکه های سرمایه گذاری در سطح شهر مشخص می شوند.
گام دوم؛ تهیه بسته های مشارکتی سرمایه گذاری (از نوع مشارکتی،مشارکت مدنی،BOTو BOLTو….) ، گام سوم؛ اخذ مجورهای لازم از طرف شورای اسلامی شهر، کمیسیون ماده ۵ و شورای عالی سرمایه گذاری و ،
گام چهارم؛ بازاریابی، گام پنجم؛فراخوان، گام ششم؛ قرارداد، گام هفتم؛ نظارت و… .
حتمآ در این بین بایستی از طرف شورای عالی سرمایه گذاری در شهرداری مشوق های لازم پروژه های سرمایه گذاری تهیه و تدوین گردد تا انگیزه ای در سرمایه گذاران ایجاد کرد که بیان دنبال پروژه ها و با شهرداری و ادارات مربوطه مشارکت نمایند .چنانچه بخواهیم در سطح شهرهای راهکارهای جذب سرمایه گذار و سرمایه گذاری در اقتصاد شهری را دنبال کنیم، شهرداری ها نسبت به این گام ها حتما بایستی خودش قدم بردارد. واقعآ با رونق سرمایه گذاری، فضای کسب و کار و فرصت های شغلی نیز شکوفا می شوند و شاهد خدمات مطلوب از جانب شهرداری و آرامش هرچه بیشتر و جلوگیری از بروز معضلات نابهنجاری های اجتماعی هم خواهد شد.
جناب مهندس رشیدی ؛ توضیح بفرمائید چرا امروزه بر جذب سرمایه گذار و سرمایه گذاری در شهرداری ها تاکید می شود و سرمایه گذاری تا این حد حائز اهمیت میباشد؟
با عنایت به سیاستهای کلی تشویق سرمایه گذاری و ضرورت گشایش افقهای درآمدی در شهرداری ها، سازمان شهرداری و دهیاری های کل کشور شیوه نامه سرمایه گذاری را به شهرداری ها ابلاغ نموده اند که بعنوان و ملاک عمل شهرداری ها در جذب سرمایه و عقود مشارکت قرار گیرد. خود وزرات کشور هم این و به شهرداری گوش زد و حتما بایستی در حوزه ی سرمایه گذاری ورود و بر حایز اهمیت بودن موضوع تاکید داشته است. .
همانطوریکه مستحضرید همواره یکی از دغدغه های شهروندان دستیابی یه شهری آباد بوده که لازمه تحقق این امر برخورداری از اقتصاد شهری پویا و شهرداری با درآمد های پایدار میباشد، که یکی از این راه های رسیدن به درآمدهای پایدار در شهرداری جذب سرمایه های داخلی و خارجی میباشد. متاسفانه امروزه شهرداری شهرهای مختلف استان با معضل نبود درآمدهای پایدار مواجه اند و در این میان نابسامانی و نبود مدیریت قوی و متخصص باعث شده شهرداری ها تقریبا به مرز بحرانی و ورشکستگی از نظر مالی برسند. به نظر میرسد معضل اساسی در این میان نبود منابع پایدار در شهرداری ها و از یک سو نابسامانی های مختلف و از سوی دیگر عرص کردم نبود مدیریت و برنامه های لازم و در دامه عدم جذب سرمایه و سرمایه گذار بوده است. اما ان دسته از شهرداری هایی که در راستای نیل به اهداف پایدار، نسبت به مباحث سرمایه گذاری بی تفاوت نبوده اند و مدیریت شهری پویا و قوی داشته اند، با معرفی فرصت های سرمایه گذاری و ایجاد زمینه های لازم و برای جذب سرمایه گذاران اقدام و نسبت به تقویت درآمدهای پایدار خود اقدام نموده اند.
جنابعالی تجارب ارزشمندی در راس مدیریت سرمایه گذاری شهر کرمانشاه دارید . در مورد وظایف پنجره واحد سرمایه گذاری توضیح بفرمائید و اینکه آیا امکان دارد در شهرستان پاوه این پنجره واحد فعال و راه اندازی گردد؟
در گفتگوی قبلی برادر گرامی جناب مهندس یعقوبی در خصوص پنجره واحد اشاراتی داشتند مبنی بر اینکه حدودآ نماینده ۱۵ دستگاه اجرایی مرتبط با موضوعات سرمایه گذاری در واحدی به نام پنجره واحد بجهت پاسخگویی و پیگیر استعلامهای متقاضیان سرمایه گذاری وجود دارند و شاید بتوان با مساعدت و همراهی جناب دکتر لهونی نماینده محترم مردم در مجلس و مسولین امر در شهرستان فعال کرد. پنجره واحد سرمایه گذاری (مرکز خدمات سرمایه گذاری استان) معمولا رئیس آن از مدیران اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان انتخاب می شود و زیر نظر استانداری، متشکل از نمایندگان دستگاهای اجرایی و مرتبط با پروژه های سرمایه گذاری راه اندازی شده است.مسئولیت اصلی پنجره واحد سرمایه گذاری تعیین زمانبندی ، رصد روند رسیدگی به پرونده ها، ایجاد شفافیت، پاسخگویی به استعلام ها، حداقل رساندن مراجعه های حضوری سرمایه گذاران به دستگاه های اجرایی ، و حداقل زمان ممکن در تکمیل پرونده ها از مهمترین اهداف راه اندازی مرکز خدمان سرمایه گذاری ( پنجره واحد) محسوب می سود.
یکی از اهداف ایجاد پنجره واحد یا مرکز خدمات سرمایه گذاری در استان ها تسریع و تسهیل گری در فرآیندهای صدور مجوز برای سرمایه گذاران متقاضی، و پاسخ به سرمایه گذار در بازه زمانی مناسب تعین شده که معمولا زمان ۱۴ روز سقف برای دریافت پاسخ استعلام ها تعین شده است.
البته به استثناء صدور استعلام ها در بخش تغییر کاربری زمین و واگذاری زمین های ملی، چراکه اینها به طور متوسط حدودآ بین ۱۵تا ۳۰روز زمان برند. آنهم بستگی به استان ها دارد. بطور قطع نمیشه گفت چند روز، آمار برای اینچنین موضوع عرض کردم بستگی به استان ها دارد، که چقدر در امر زیر ساخت سرمایه گذاری موفق بوده اند. یقینا استانی مثل تبریز در کمتر از ۱۰روز اینچنین استعلام های پاسخ داده می شود، چون عزم ملی در اکثر موضوعات بلخص مباحث سرمایه گذاری، تولیدی و کارآفرینی شکل گرفته، و معمولا پایلوت و الگوی مناسب و موفق برای سایر استان ها نیز میباشد.
عارضم پنجره واحد معمولا بصورت متمرکز در مرکز استان قرار دارد و قریب به اکثریت پرونده های که در ادارات شهرستان ها استعلام گرفته میشه بایستی بیاد در کار گروه ها و کمیسیون های ادارات کل تا اتخاذ تصمیم گردد. و سایر فرایند پیگیری و استعلامات معمولا امروزه بصورت آنلاین و سیستمی بصورت ذیل سیر مراحل طی می شود.
متقاضیان سرمایه‌گذاری در بخش های مختلف جهت ثبت درخواست خود باید ابتدا در سیستم ثبت نام نموده سپس با استفاده از نام کاربری و رمز عبور که در هنگام ثبت نام مشخص نموده اند به عنوان یک کاربر وارد سیستم شده و درخواست خود را ثبت نمایند. تا به صورت آنلاین و سیستمی پرونده رسیدگی و سیر مراحل اداری را طی نماید. لذا با این تفاسیر وجود پنجره واحد در شهرستانها نمی تواند اثرگذاری خاصی در تسریع روند پرونده ها داشته باشد. و تا جایی که اطلاع داشته باشم در هیچ شهرستاتی پنجره واحد نداریم
جناب آقای دکتر رشیدی ، صمیمانه از حضور جنابعالی در این گفت‌وگوی گروه هم‌اندیشی پاوه سپاسگزاریم ، در پایان چنانچه مطلبی وجود دارد که بیان نشده است و لازم می دانید مطرح فرمائید در خدمت حضرتعالی هستیم .
قطعآ خروجی گفتگوها در این گروه برای آگهی بخشی و اتاق فکری تخصصی برای ترسیم سند چشم انداز شهرستان می تواند کمک شایانی کند .لذا پیشنهاد میگردد روسای محترم ادارات شهرستان پاوه را هم به گروه دعوت فرمایید. موضوع دیگری دوستان همچنانکه استحضار دارید برابر آمارها، کرمانشاه و کردستان گردی دارد جای شمال گردی را بجهت جذب گردشگران و ورود مهمانان به این استانها را می گیرد، این می تواند در کنار پیامدهای مثبت پیامد های منفی هم داشته باشد. چگونه؟ در دو، سه سال گذشته بنده بارهادر اکثر جلسات شهرستانی و استانی نگرانی خود را بخاطر پاسداری از زیست محیط ، فرهنگ و کرامت اسلامی و انسانی اعلام داشته و واقعآ نیازمند همراهی هرچه ببشتر فعالین گردشگری منطقه هستیم، خواهشآ سمن ها، انجیوها (سازمانهای مردم نهاد) دستگاهای مرتبط به صورت جدی پای کار باشند. لذا با ترسیم برنامه و برنامه ریزی های مدون می توانیم پذیرای طبیعت دوستان و گردشگران گرامی به استان و شهرستان باشیم، تا در این شرایط بد اقتصادی، شرایط نامناسب استان بلحاظ عدم توسعه یافتگی و اشتغالزایی و تولیدی و … استان، تا کل هم استانی های عزیز و بطبع آن همشهری های گرانقدر بتوانند بهره اقتصادی لازم و ببرند. به اصطلاح تهدید و به فرصت تبدیل کرد. چراتهدید به فرصت؟
هم اکنون استانهای شمالی کشور بخاطر اینکه انجیوها، سمن ها و فعالین زیست محیط، طبیعت دوستان آنان نسبت به این نگرانی دیر ورود کردند و هرچی طرح و برنامه ها را دارند پیاده و موفق نمیشوند، و دارند در روز روشن شاهد از بین رفتن محیط زیست و فرهنگ غنی خود و….هستند.لذا پیشنهاد می گردد در اینخصوص همه پای کار باشیم و دنبال طرح های مناسب و چاره اندیشی این موضوع باشیم.
گفتگو: نظام سلیمانی
دیدگاهتان را بنویسید