به گزارش آوای باینگان و به نقل از خبرنگار فارس از کرمانشاه، بلوط یک درخت بومی در مناطق معتدله است، ارتفاع این درخت در برخی نواحی تا ۵۰ متر و قطر تنه آن به سه متر نیز می‌رسد، برگ‌های درخت بلوط پنجه‌ای و مانند انگشتان دست است.
میوه درخت بلوط که به نام بلوط معروف است، مانند فندق بوده و در پیاله‌ای جای می‌گیرد، میوه بلوط، بسیار پر خاصیت است، اما به‌دلیل دیر هضم بودن، مصرف آن در بین مردم رواج ندارد، بنابراین برای بهره‌بردن از خواص این میوه ارزشمند، از شیره آن که سهل‌الهضم است می‌توان استفاده کرد.
یکی از محصولات جانبی که از بلوط تولید می‌شود، شیره بلوط یا «شوکه» است؛ شیره‌ای بسیار مقوی که از کلاهک بلوط در کوهستان‌های زاگرس تهیه می‌شود و قرن‌هاست که منبع درآمد برخی از مردمان کوهستان‌نشین زاگرس به‌ویژه در منطقه دالاهو و ریجاب است.
این محصول از لحاظ ارزش غذایی، بسیار غنی و با ارزش است، شیره بلوط خاص منطقه دالاهو و اورامانات است و ارزش غذایی بسیار زیادی دارد، اما چون ماده‌ای که از آن شیره گرفته می‌شود تا به شوکه تبدیل شود کمیاب است، بنابراین نتوانسته رشد چشمگیری داشته باشد و متأسفانه به خوبی معرفی نشده است و مردم آگاهی چندانی از آن ندارند.
پوست و برگ درخت بلوط دارای تانن، قند، اسید گالیک، اسید مالیک، کوئرسین، موسیلاژ، پکتین، رزین و روغن است و به همین خاطر شیره‌ای که از آن تهیه می‌شود و شوکه نام دارد دارای ارزش غذایی فراوانی است.
اما این موارد مفید تا جایی پیش می‌رود که سبب نابودی درختان می‌شود و باید بدانیم هیچ خاصیت درمانی نمی‌تواند مرگ یک درخت بلوط را توجیه کند..
مدیر موسسه مردم نهاد صعود بنیاد سبز شهرستان اسلام‌آباد غرب در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در خصوص این نگرانی زیست محیطی، اظهار داشت: درختان بلوط زاگرس که با خیال خودشان از آتش سوزی‌های مهیب در امان مانده‌اند، متاسفانه با دست انسان‌های سودجو به‌خاطر باور غلط درمانی شوکه از بین می‌روند.
هوشنگ رزمدیده ادامه داد: در واقع شهدی که از درخت بلوط برای تهیه شوکه جمع‌آوری می‌شود حاصل واکنش درخت در برابر نیش حشراتی چون شته، کنه یا زنبور است تا با آن از خود در برابر نیش این حشرات دفاع کند.
وی تاکید کرد: جمع‌آوری شیره بلوط (شوکه) بلای جان درختان بلوط است بیاییم با فرهنگ‌سازی درست در این مورد از این آسیب جدی به منابع طبیعی و محیط زیست جلوگیری کنیم.
مدیر این موسسه مردم نهاد در پایان افزود: امروز نقش موثر موسسات مردم نهاد در این زمینه کارساز خواهد بود که با هم‌اندیشی و فرهنگ‌سازی از قطع درختان زاگرس جلوگیری کنیم.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری اسلام‌آباد غرب در ادامه این گفت‌وگو، افزود: همانگونه که می‌دانید، درختان بلوط زاگرس به لطف بارش‌های مناسب اخیر که گوشه‌ای از بذل عنایت حضرت حق بود، جان تازه‌ای گرفته و تا حدودی بحران خشکسالی را پشت سر گذاشته و در برابر آفات چوب‌خوار و امراض جنگلی، مقاوم شده‌اند.
مسعود قنبری تاکید کرد: این موضوع علاوه بر این که موجب خرسندی و سپاس از الطاف خفیه الهی می‌شود، وظیفه ما را در توجه به درختان بلوط مضاعف می‌کند، درختان بلوط در غالب یک واکنش فیزیولوژیکی، چند سال یک‌بار اقدام به تراوش ماده سفید رنگ و شیرینی به نام محلی شوکه بر روی بذور خود می‌کنند که جدای از چرایی چنین حالتی، موجب هجوم افراد سودجو برای تهیه ماده شیره مانند از این پدیده خاص می‌شوند.
وی با بیان اینکه برداشت حریصانه و بی‌رحمانه تعدادی از مردم که احتمالا اطلاعات خاصی از مضرات این حرکت مضموم ندارند، ادامه داد: این افراد با قطع تعداد قابل توجهی از این سرمایه بی‌بدیل الهی به منظور تولیدشوکه به تجدید حیات طبیعی درختان بلوط این شهرستان صدمات جبران‌ناپذیری وارد کرده‌اند.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری اسلام‌آباد غرب با ابزار تاسف، افزود: در سال جاری این پدیده طبیعی در بعضی از نقاط جنگلی اسلام‌آباد غرب، گزارش شده است که اگر همراهی مردم فهیم و بزرگوار شهرستان، به مانند گذشته را نداشته باشیم، فاجعه زیست محیطی جبران‌ناپذیری را شاهد خواهیم بود.
قنبری با درخواست از تمامی همشهریان، ادامه داد: علاوه بر این که اطرافیان مان را در این زمینه مطلع سازیم، از هجوم بی‌رحمانه مردم استان‌های همجوار(که شاید تعصب خاصی به جنگل‌های شهرمان نداشته باشند) با هماهنگی با اداره منابع طبیعی و آبخیزداری اسلام‌آباد غرب و گزارش به شماره‌های ۱۵۰۴ و ۴۵۲۲۴۰۲۸ جلوگیری کنند.
=================
گزارش از زهرا میرزایی
دیدگاهتان را بنویسید