در میان کوهپایه ها و دره های سرسبز زاگرس در اورامانات شهر کوچک باینگان قرار دارد که طبیعت زیبای بهاری آن هر ببیننده ای را شیفته و مجذوب می نماید. باینگان از گذشته ها به شهر عرفان و علم مشهور بوده است و ماموستایان مشهوری از حجره (حوزه) دینی آن فارغ التحصیل شده و موفق به طی درجات بالای علمی گشته اند. در این محفل مبارک که بیش از ۱۰۰۰ مهمان داشت و به همت عارف و فرزانه باینگان حاج خلیفه علی حیدری و ماموستا حاج ملا حامد رحیمی امام جمعه محترم باینگان و مدرس علوم دینی و مردم متدین و مهمان نواز باینگان تدارک دیده شده بود چهار تن از طلاب علوم دینی به درجه ماموستایی (فارغ التحصیل علوم دینی) نائل آمدند و ملبس به لباس روحانیت گشتند. این ماموستایان جوان و پرانرژی به نام های ماموستا ملا حکیم ویسی، ماموستا ملا نعمت رحیمی، ماموستا ملا یحیی فقیهی و ماموستا ملا محمد محمودی به جرگه مبلغان شریعت اسلام در مذهب امام شافعی (رض) پیوستند و از اینجا برای این عزیزان آرزوی سلامتی و توفیق در انجام وظیفه سنگین خدمت به دین و جامعه را داریم.
اینجانب که به دعوت بانیان این محفل نورانی افتخار حضور داشتم مطالبی را به استحضار شما خوانندگان عزیز می رسانم:
در بدو ورود با حضور میزبانان خونگرمی مواجه شدیم که برای خیر مقدم به مهمانان در ورودی مسجد جامع باینگان در دو ردیف منظم ایستاده بودند و به گرمی از مهمانان استقبال می کردند. سپس چند جوان خوش رو کفش مهمان را می گرفتند و شماره ای را به او می دادند که این مسئله از بی نظمی های رایج در چنین مراسم هایی در مساجد جلوگیری می نمود. در ورودی طبقه فوقانی نیز دو صف دیگری از میزبانان به مهمانان خوشامد می گفتند.
جلسه با خیر مقدم مجری برنامه و تلاوت قرآن کریم آغاز شد. سپس حاج خلیفه علی به عنوان میزبان به مهمانان خیر مقدم گفتند و شرف حضور در جلسات عرفانی و نورانی را بسیار ارزشمند برشمردند. امام جمعه محترم باینگان متن اجازه نامه را قرائت نمود. سپس مراسم با ارائه سخنرانی ها، شعر خوانی، و سرود های مذهبی ادامه پیدا کرد. چهار ماموستای مجاز به ترتیب خاصی با همراهی گروهی از طلبه ها ی جوانتر و سرود و دف نوازی در جایگاه قرار گرفتند و مراسم عمامه گذاری توسط ماموستایان پیشکسوت انجام شد. پس از اقامه نماز ظهر به جماعت و صرف ناهار مراسم خاتمه یافت. بدینوسیله از بانیان و برگزار کنندگان این گردهمایی با شکوه و مهمان نوازی آنان صمیمانه تقدیر و تشکر می نمایم.
از نکات قابل توجه در سخنرانی ها :
- اهمیت علم و جایگاه عالم
- طلبه علوم دینی زندگی خود را وقف خدمت به جامعه می کند
- شرایط فعلی زندگی ماموستایان مطلوب نیست و از نظر اقتصادی اکثریت آن ها در مضیقه هستند
- لزوم توجه به بهبود وضعیت معیشت ماوستایان چرا که اگر دغدغه های اولیه زندگی یک عالم حل نشود وی نمی تواند با فراغت بال به نشر علم و خدمت به خلق بپردازد
- تضعیف جایگاه ماموستایان تضعیف دین است
- لزوم تغییر شیوه های تدریس در حجره ها (حوزه ها) و تدریس سایر علوم در کنار علوم دینی
- چرا با وجود پیشوایی چون پیامبر اسلام (ص) و راهنمایی چون قرآن کریم مسلمانان متفرق هستند و اختلافات زیادی با همدیگر دارند؟
- تقدیر و تشکر از ماموستایان و عارفان پیشکسوت که در طول زمان سلسله شریعت و طریقت را حفظ نموده اند
- لزوم مقاومت و تحمل سختی ها از سوی ماموستایان در مسیر ارشاد مردم و گسترش دین اسلام
علاوه بر نکات ارزشمند فوق الذکر چند نکته یادآوری می گردد:
- برای رفع مشکلات معیشتی و مالی طلاب حجره ها و ماموستایان چاره اندیشی شود و در قالب تحصیل رایگان ، دولت حجره ها را مساعدت نماید و هزینه های تحصیلی را در حد امکان متقبل شود و ماموستایان نیز به عنوان معلم و مدرس تامین مالی شوند. هیاتی برای بررسی این مسئله و تدوین سازوکارهای لازم تعیین شود.
- ماموستا ملا قادر قادری امام جمعه محترم پاوه در بخشی از سخنان خود با اشاره به برپایی جشن انار و جشن نوروز در باینگان بیان داشتند: ” قبلا چنین مراسم هایی در باینگان سابقه نداشته است و نباید اجازه داده شود رسوم مغایر با شریعت اسلام احیاء گردد”. این یک مسئله مهم است چون دو جنبه پراهمیت دارد، از یک سو دغدغه حفظ و رعایت شئون دینی و فرهنگ اصیل بومی لازم و واجب است و اگر به درستی مورد توجه قرار نگیرد ممکن است موجب لطمه جدی شود و آنچه که قرن ها برایش تلاش شده است به یکباره نابود شود. از سوی دیگر منطقه ما نیاز به توسعه گردشگری دارد و نمی توان از پتانسیل صنعت توریسم به عنوان منبع درآمد مردم و تقویت بنیه اقتصادی منطقه چشم پوشی کرد چرا که این صنعت می تواند به حل معضل بیکاری کمک شایان نماید. لذا لازم است سازوکار مناسب برای این موارد اندیشیده شود تا با حفظ اصول بتوان گردشگری را هم توسعه داد. اصول دینی و رسوم فرهنگی و بومی نباید در تقابل هم قرار گیرند چون ۱۴۰۰ سال است که مردم ما به شریعت اسلام عمل می کنند و دانشمندان مسلمان ایرانی و کرد خدمات شایانی به فرهنگ اسلامی نموده اند. لازم است در توجه به مسائل ملی و بومی اصول شریعت اسلام مورد توجه قرار گیرد و از خط قرمزها عبور نگردد.
امروزه صنعت اکو- توریسم یکی از بهترین راهکارهای حل مشکل اشتغال و معضل بیکاری است که تاثیر بسزایی در توسعه اقتصادی هر منطقه ایفا می کند. فرهنگ بومی ما به اندازه ای قوی هست که بتواند از ارزش های خود در مقابل سایر فرهنگ ها مقاومت نماید. وقتی گردشگر به منطقه اورامانات می آید انتظار می رود که تحت تاثیر فرهنگ غنی این منطقه قرار گیرد و خاطره ای ماندگار از آن در ذهنش به یادگار بماند. حضور گردشگران داخلی و خارجی در منطقه می تواند فرهنگ اصیل مردم این دیار و رفتار انسانی و نوع دوستانه مردم ما را به همگان معرفی کند.
- در بیانات ماموستا مادح از ماموستایان مریوان به نکته مهمی اشاره شد و آن اینکه ” در اسلام حقوق بشر وجود ندارد بلکه حقوق موجودات زنده (گیان له به ر) وجود دارد. ایشان به عنوان نمونه اشاره کردند که به کودکان نوصیه می شود ترک ها و سوراخ های موجود در زمین را خیس نکنند چون ممکن است لانه مورچه ای یا موجود زنده ای باشد و آرامش آن به هم بریزد. این مسئله بسیار شایان توجه است چرا که امروزه سعی می گردد چنین القا شود که در اسلام حقوق بشر رعایت نشده است، این در حالی است نه تنها حقوق بشر بلکه حقوق تمامی موجودات زنده مورد توجه قرار گرفته است.
- نقد وارد بر این مجلس و مجالس مشابه این است که تمامی سخنرانان از حوزه درون گروهی ماموستایان انتخاب می شوند و از حوزه های دیگر علوم و سایر مراکز مثل دانشگاه ها افراد دعوت نمی شوند. بررسی گذشته مدارس علوم دینی نشان می دهد که در این مدارس تمامی علوم موجود تدریس می شد و فارغ التحصیلان آنها در حوزه های مختلف صاحب نظر بودند. تاریخ علم مملو از نام دانشمندانی است که از همین مدارس برخاسته اند. به نظر می رسد لازم است مسئله تعامل حوزه و دانشگاه بطور جدی پیگیری شود تا با همفکری بتوانند مسائل جامعه را حل نمایند. حوزه و دانشگاه در مقابل هم قرار ندارند بلکه مکمل هم می باشند.
نورالدین یوسفی- ۱۳۹۷.۰۱.۳۰
با تشکر از تحسین و تمجید حضرتعالی از محفل تکریم علما به عرض میرسد ماموستا ستار عبدی پور و دکتر حسامی هم که از سخنرانان بارز این محفل بودند استاد حوزه و دانشگاه هستند